Gemeenschappelijke regeling Openbaar lichaam GGD (veilig thuis)

Het openbaar belang wat behartigd wordt

Met de gemeenschappelijke regeling GGD wordt er zorggedragen voor de organisatie van een advies- en meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (Veilig Thuis) en uitvoering van bijhorende de wettelijke taken (artikel 4 van de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015), alsmede uitvoering van de taken van het Centrum voor Seksueel Geweld. Met als doel onder andere:

• De duur, de ernst en de kans op herhaling van huiselijk geweld en kindermishandeling in afzonderlijke gezinnen/families doen afnemen

• Meer kinderen geweldloos kunnen laten opgroeien

• Zorgdragen voor het Centrum Seksueel Geweld ( CSG ) met als doel onder andere de versterking van de hulpverlening aan slachtoffers van seksueel geweld in de regio.

• Het beschermen, bevorderen en bewaken van de gezondheid van de bevolking en van specifieke groepen daarbinnen, in het rechtsgebied van het lichaam

• Het voorkómen en het vroegtijdig opsporen van ziekten onder de bevolking

Ontwikkelingen

In 2020 startte het nieuwe Regioprogramma 2020-2024 met een looptijd tot 1 januari 2025. De ontwikkeling en aansturing van het Regioprogramma gebeurt binnen de Gemeenschappelijke Regeling GGD Amsterdam-Amstelland. Het Regioprogramma staat niet op zichzelf. Het vormt de regionale verbinding en vertaling van landelijke ondersteunings-programma's zoals Geweld Hoort Nergens Thuis en Zorg voor de Jeugd, de landelijke agenda Veiligheid Voorop! van de veiligheidspartners, (inter)nationale verdragen zoals het Verdrag van Istanbul, en de ambities van de colleges in de betrokken gemeenten. Het regioprogramma 2020-2025 vormt daarmee de leidraad voor de komende jaren en geeft in grote lijnen weer hoe de verschillende partners hun rol invullen voor de preventie en aanpak van alle vormen van huiselijk geweld en kindermishandeling. De regioaanpak 'Veiligheid voor elkaar' richt zich de komende jaren op het voorkomen, stoppen en structureel oplossen van huiselijk geweld en kindermishandeling.

Veilig Thuis

De actualisatie 2022 en meerjarenbegroting 2023-2026 gaat uit van een efficiëntie ambitie: Veilig Thuis Amsterdam-Amstelland heeft de ambitie om efficiënt(er) te werken, ofwel de uren zo goed mogelijk in te zetten per wettelijke taak. Intern onderzoek laat zien dat het werkproces slimmer en efficiënter ingericht kan worden door o.a. een concentratie van taken. In 2021 is reeds op een aantal onderdelen van het werkproces een verbetering geformuleerd en opgestart. In 2022 en de opvolgende jaren worden de acties nader uitgewerkt en gestart met nieuwe nog te formuleren verbeteropgaven. 

In de actualisatie 2022 en de meerjarenbegroting 2023-2026 wordt uitgegaan van het gedifferentieerde scenario van het beheersplan Veilig Thuis. Hierbij wordt rekening gehouden met een gedifferentieerde stijging per wettelijke taak op basis van de realisatie van de afgelopen jaren. Bij het opstellen van de begroting is uitgegaan van de begrotingssystematiek zoals vastgesteld in 2019. De uitgangspunten hierbij zijn de productie (aantallen wettelijke taken), het aantal uur dat per taak wordt besteed, de productiviteit per medewerker en de salariskosten. 

Centrum Seksueel Geweld

Sinds de start van het CSG Amsterdam-Amstelland op 1 januari 2016 is het aantal hulpvragen in de acute fase met 40% toegenomen (van 163 in 2016 naar 290 in 2021) en het aantal hulpvragen in de niet acute fase ruim verdrievoudigd (van 116 in 2016 naar 375 in 2021). De verwachting is dat de stijgende lijn sterker zal doorzetten in 2022 en 2023. De groeiende maatschappelijke aandacht voor de gevolgen van seksueel geweld onder andere door de situatie bij The Voice en Ajax, de geplande wijziging van de zedenwetgeving, waarbij meerdere vormen van seks tegen de wil strafbaar worden, en het weer openen van het uitgaansleven, zullen naar verwachting tot een toename van het aantal hulpvragen leiden. Dat is al zichtbaar in de maanden januari en februari van dit jaar. Naast een algemene toename van hulpvragen zien we ook een toename van complexe hulpvragen.

Er is in 2021 een kostenefficiëntie onderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek is besproken in het algemeen bestuur en deze heeft besloten scenario 2 uit te werken, te weten: 2a. verkennen van de samenwerking met andere CSG regio’s, of op landelijk niveau als het gaat om de nachtelijke beschikbaarheid; 2b. het instellen van een passende oproepvergoeding in de nachten. In 2022 worden deze besparingsopties uitgewerkt. Zo komen er gesprekken met andere CSG’s om te kijken of er gezamenlijke diensten gedraaid kunnen worden, het organiseren van de bereikbaarheid wordt aangescherpt en kosten voor de verpleegkundigen worden op termijn lager, door arbeidsvoorwaarden van nieuw personeel. 24/7 beschikbaarheid, met de geboden continuïteit en kwaliteit, is belangrijk om slachtoffers goed op te vangen. De effecten van de acties om kostenefficiënter te werken zullen niet direct op korte termijn effect hebben, maar dragen bij aan het toekomstbestendig maken van het CSG.

Regioaanpak 'Veiligheid voor elkaar'

Speerpunt 1. Zichtbaar, bespreekbaar en ieders verantwoordelijkheid

Preventie in de buurt

De casussen met huiselijk geweld en kindermishandeling zijn belegd bij de casusregisseurs van het team Zorg en Veiligheid. Daarnaast behandelt Uithoorn voor Elkaar ook casussen met huiselijk geweld en kindermishandeling.

Routes naar advies en hulp aanreiken

In de lockdownsperiodes wordt extra aandacht besteed aan het bereiken van (potentiële) slachtoffers van huiselijk geweld en kindermishandeling.

Klankbordgroep ervaringsdeskundigen

In de regio wordt verder vormgegeven aan een klankbordgroep met ervaringsdeskundigen die te maken hebben gehad met verschillende vormen van geweld. Zij zullen meekijken en meedenken in de ontwikkelingen van de regionale activiteiten ter voorkoming van huiselijk geweld en kindermishandeling.

Centrum Seksueel Geweld

Het Centrum voor Seksueel Geweld gaat in samenwerking met de politie, OOV/Veilige Steden en Fairspace/Sexmatters een brede uitgaanscampagne opzetten.

Schadelijke praktijken

Het rijk heeft voor 2021 en 2022 middelen vrij gemaakt om Schadelijke Praktijken te voorkomen, slachtoffers eerder te helpen en om het duurzaam om te lossen. Onder het begrip ‘Schadelijke Praktijken’ vallen de verschillende verschijningsvormen waarbij het gaat om gendergerelateerd geweld in afhankelijkheidsrelaties: eergerelateerd geweld, vrouwelijke genitale verminking (VGV) en huwelijksdwang en achterlating. Er wordt invulling gegeven aan het plan van aanpak Schadelijke praktijken in samenwerking met de regiogemeenten en partners die betrokken zijn bij verschillende verschijningsvormen. Aansluiten bij bestaande activiteiten en netwerken waarbij de aanvullende rijksmiddelen ruimte bieden om deze activiteiten een impuls te geven.

Speerpunt 2. Verantwoord ouderschap en veilige relaties

Trainingen

Jaarlijks worden er vele trainingen gegeven over huiselijk geweld en kindermishandeling. In 2022 richten de trainingen zich op integrale vroeghulp, LHBTIQ, ouderenmishandeling. Ook in 2023 zullen trainingen worden voortgezet.

Training transgender personen – Vrijwilligers

Vrijwilligers in de transgenderlotgenoten gemeenschap worden getraind in het herkennen van risicosignalen van HGKM bij transgenderpersonen. Het gaat hierbij ook om het vergroten van de bewustwording. Doelgroep: vrijwilligers in de bi-culturele en LHBTIQ+ zelforganisaties. De training wordt aangeboden in het eerste kwartaal van 2022.

Handreiking adequate zorgstructuur

Organisaties zijn verantwoordelijk voor het organiseren van voldoende ondersteuning voor uitvoerend medewerkers binnen de organisatie en voor de betrokkenen. Hiervoor is een goede zorgstructuur essentieel. Zo is er een handreiking adequate zorgstructuur in ontwikkeling waarin niet alleen staat waar een adequate zorgstructuur aan moet voldoen maar waarin ook tools worden aangereikt om dit in praktijk te brengen.

Training medewerkers woningcorporaties

Trainen van medewerkers van woningcorporaties regiobreed op het herkennen van signalen van huiselijk geweld. Aankomende maanden worden de gesprekken vervolgd met de diverse stakeholders en wordt o.a. geïnventariseerd welke afspraken er zijn tussen de woningcorporaties en de lokale teams, om de vervolgstappen te bepalen.

Registratie Multisignaal

Stimuleren van het gebruik van MULTIsignaal (de verwijsindex risicojongeren).

Speerpunt 3. Geweld stoppen en structureel oplossen

Blijvend Veilig

De aanleiding voor het starten van een samenwerking als Blijvend Veilig was dat gezinnen en huishoudens zijn soms jaren bezig zijn met een route langs zorg- en veiligheidspartijen. In 2020 werd er een nieuwe werkwijze ontwikkeld dat leidde tot een nieuwe werkwijzebeschrijving en contourennota. Belangrijke onderdelen zijn het gebiedsgericht werken en reduceren van overdrachten. In Uithoorn wordt binnen Blijvend Veilig samengewerkt met het Sociaal Team, Raad voor de Kinderbescherming, JBRA en VT.

Aansluiting GGZ

Samenwerking met GGZ-volwassenenzorg. De GGZ is aangesloten bij het team Zorg en Veiligheid. De kindcheck: er wordt op gehamerd om altijd na te gaan of er, wanneer ouders hulp van de GGZ krijgen, kinderen voorkomen in de thuissituatie. Medewerkers van bijvoorbeeld inGeest kunnen naar bijeenkomsten om bijgeschoold te worden op de kindcheck. Voor kinderen van ouders met psychische problemen is er specifiek aanbod. Ook zijn er ouder supportgroepen.

Regionaal onderzoek doelbereiking THV

Het onderzoek naar de doelbereiking van het THV, dat uitgevoerd wordt door VanMontfoort, is gestart. Doel is te onderzoeken in hoeverre de doelen van een THV bereikt worden en wat er nodig is om het bestuursrechtelijke instrument beter/ maximaal te benutten. Tijdens het onderzoek worden quick wins geïnventariseerd waar zorg- en veiligheidspartners en gemeente tijdens het onderzoek al mee aan de slag kunnen om de effectiviteit te verhogen. Daarnaast worden na afronding van het onderzoek aanbeveling gedaan. De quick wins worden momenteel geïnventariseerd en uitgewerkt.

Tijdelijk Huisverbod: gebruik stimuleren bij de hulpverlening

De route THV vanuit de hulpverlening wordt zeer weinig geïnitieerd door zorgprofessionals uit het veld. De ketenpartners inventariseren op dit moment in samenwerking met de gemeente wat nodig is om het veld beter bekend te laten worden met deze mogelijkheid. Na analyse zal de route opnieuw worden geïmplementeerd en wordt in de borging aandacht besteedt om deze route regelmatig onder de aandacht te brengen van de zorgprofessionals. Bij THV gaat tevens een laagdrempelige mogelijkheid ingericht om hulp en advies te vragen. Daarbij wordt ervaringsdeskundigheid ingezet.

Drakentemmers

Het platform Drakentemmers is een platform voor trauma- en gehechtheidsbehandelaren om kennis te delen en matchen. Vanuit de regio Amsterdam-Amstelland zijn 6 behandelaren actief op het platform. Drakentemmers biedt trainingen aan en brengt (aankomende) behandelaren trauma en gehechtheid bij elkaar die kunnen en willen werken voor slachtoffers, plegers en/of kinderen die met huiselijk geweld en kindermishandeling te maken hebben.

Veiligheid Voorop!

Vanuit het Rijk (programma Veiligheid Voorop!) is opdracht gegeven tot het aansluiten van Veilig Thuis bij Zorgvuldig Snel Maatwerk (ZSM). Veelvoorkomende criminaliteit als (winkel)diefstal, vernieling, licht uitgaansgeweld of verduistering zorgt voor veel overlast en vraagt om een daadkrachtig en afgewogen optreden. Daarvoor is de ZSM-aanpak bedoeld. De essentie is dat in elke zaak maatwerk wordt geleverd via een aanpak die recht doet aan de belangen van de dader, het slachtoffer en de maatschappij. Daarbij is snelheid een belangrijk element; daders en slachtoffers weten snel waar ze aan toe zijn. Het doel van Veiligheid Voorop! Is een betere samenwerking tussen de partners – Openbaar Ministerie, politie, reclassering, Slachtofferhulp Nederland, Raad voor de Kinderbescherming, Halt en Veilig Thuis - wanneer er een verdachte van huiselijk geweld is aangehouden.

Risico's

Deze geplande uitgaven van Gemeenschappelijke Regeling GGD Amsterdam-Amstelland bedraagt worden deels gefinancierd door de deelnemende regiogemeenten en deels door de gemeente Amsterdam. De bijdrage vanuit de regio-gemeenten wordt vastgesteld op basis van het aantal inwoners per gemeente.

Voor 2023 is de begroting geraamd op een bedrag van circa € 19 miljoen. Naast de indexatie van 2,5% en de groei van het aantal inwoners in Uithoorn, is de meerjarenbegroting 2023-2026 op hetzelfde niveau gehouden als de vorige meerjarenbegroting. De bijdrage voor Uithoorn komt hierdoor op een bedrag van circa € 107.000.

Vooralsnog zien wij geen risico's. Doen deze zich toch voor dan kunnen ze worden opgevangen door de middelen in de reserve van de Gemeenschappelijke Regeling GGD Amsterdam-Amstelland.